Υπάρχει μια θεωρία από τον περίφημο καθηγητή ψυχολογίας Jordan Peterson ο οποίος μιλάει για τη θεωρία της ζέβρας. Οι ζέβρες λοιπόν έχουν αυτές τις θαυμάσιες ασπρόμαυρες ρίγες και όπως για καθετί στη φύση, υπάρχει λόγος που είναι φτιαγμένες έτσι. Οι ασπρόμαυρες ζέβρες μοιάζουν όλες ίδιες από μακριά. Όταν κινούνται μέσα στην αγέλη, αν βάλεις στόχο μια από αυτές, μετά από μερικά δευτερόλεπτα θα την έχεις χάσει από τα μάτια σου.
Οι ρίγες λοιπόν χρησιμεύουν όχι ως καμουφλάζ μέσα στη φύση (όπως ας πούμε τα λιοντάρια), αλλά ως καμουφλάζ μέσα στην ίδια την αγέλη. Η πιο ασφαλής ζέβρα είναι η ζέβρα που δεν ξεχωρίζει από την αγέλη της. Γι’ αυτό, αν με κάποιο τρόπο σημαδέψεις μία με ένα μικρό κόκκινο σημάδι, η ζέβρα αυτή που οργανώνονται και κυνηγούν στοχευμένα. Όπως λέει λοιπόν κι ο Peterson: “Φόρα τις ρίγες σου για να μη σε φάνε τα λιοντάρια”.
Οι άνθρωποι δε θέλουν να ξεχωρίζουν, όσο κι αν πιστεύουμε το αντίθετο. Στη μέση της αγέλης είμαστε πάντα πιο ασφαλείς. Όσο πιο πολύ μοιάζουμε, τόσο λιγότερο θα κινδυνεύουμε. Το ψάρι στην άκρη της ομάδας είναι πάντα το ψάρι που καταλήγει να γίνει δόλωμα, ενώ τα πιο γερά και υγιή ψάρια παλεύουν συνεχώς για μια θέση στη μέση, όπου προστατεύονται από το πλήθος.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Πάμε εκεί που πάνε οι πολλοί. Ντυνόμαστε παρόμοια, κάνουμε κοινά πράγματα, αλλά κατά βάθος και πιο σημαντικό, έχουμε όλοι το ίδιο κίνητρο: δε στοχεύουμε στην επιτυχία αλλά στο να μην αποτύχουμε. Δε μας ενδιαφέρει να νιώσουμε κάτι θετικό, αλλά να αποφύγουμε τον πόνο. Και έτσι, πιο πιθανό είναι να πείσεις κάποιον να κάνει κάτι το οποίο θα τον γλιτώσει από έναν μπελά, παρά να τον κάνει να πιστέψει σε αυτό που θα του φέρει επιτυχία. Δε θέλουμε επιτυχία, θέλουμε να μην αποτυγχάνουμε κι ας σημαίνει αυτό να μην ποτέ μπροστά.
Όταν λέμε “θέλω να είμαι ευτυχισμένος”, στην πραγματικότητα εννοούμε “δε θέλω να έχω άγχος, ή να νιώθω δυσαρέσκεια”. Και αυτό έχει τεράστια απόκλιση από την ψευδή και ωραιοποιημένη εικόνα της ευτυχίας που έχουμε στο μυαλό μας. Η επιτυχία είναι ωραία, αλλά κρύβει κινδύνους.
Ξέρεις όμως, δεν είναι κακό να είμαστε κομμάτι της αγέλης, όσο κι αν έχουμε μεγαλώσει με την ιδέα ότι είμαστε όλοι ξεχωριστοί. Δεν πειράζει να βρίσκουμε ασφάλεια στα νούμερα και την πεπατημένη. Δεν μπορούμε να κάνουμε όλοι τη διαφορά, να είμαστε όλοι μας καινοτόμοι. Και αυτό είναι εντάξει. Είναι στη φύση μας και η φύση λειτουργεί με άλλους νόμους. Άλλωστε, όπως λέει και μια παροιμία, “το σφυρί χτυπάει το καρφί που εξέχει“.