Ξέρεις πως η “ειδικότητα” μου, αν μπορεί κάποιος να τη χαρακτηρίσει έτσι, είναι άρθρα που αναφέρονται στις ανθρώπινες σχέσεις και κυρίως στις ερωτικές. Δε συνηθίζω, λοιπόν, να γράφω και να αναφέρομαι σε γεγονότα της καθημερινότητας μας, μα ένα συμβάν με έχει κλονίσει και ήταν αυτό το έναυσμα για να κάτσω μπροστά απ’ την οθόνη μου και να πληκτρολογήσω με πάθος και ίσως λίγη οργή το άρθρο που ακολουθεί.
Έχει περάσει ένας μήνας ακριβώς από τη μέρα που βούηξαν τα κανάλια, τα ραδιόφωνα και οι εφημερίδες για το θάνατο ενός νεαρού μέρα μεσημέρι μες στο κέντρο της Αθήνας. Οι πρώτες ειδήσεις αναφερόντουσαν σε κάποιον επίδοξο ληστή ο οποίος ίσως και να δολοφονήθηκε από τον ιδιοκτήτη του καταστήματος ο οποίος βρισκόταν σε άμυνα. Οι πρώτες αντιδράσεις, λοιπόν του κοινού ήταν να υπερασπιστούν τον ιδιοκτήτη ο οποίος θεωρητικά πήγε να σώσει την περιουσία του και ξαφνικά βρέθηκε να κατηγορείται για δολοφονία. Όσο όμως έβγαιναν στην επιφάνεια νέα στοιχεία αναθεωρούταν και η αρχική είδηση. Τι έγινε τελικά εκείνο το μεσημέρι στην οδό Γλάδστωνος;
Φυσικά και αναφέρομαι στο θλιβερό συμβάν που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο του 33χρονου Ζακ Κωστόπουλου. Άκουσαν πολλά τα αυτιά μας και διάβασαν πολλά τα μάτια μας. Αυτό όμως που είναι πασιφανές ακόμα κι αν δεν έχει αποδειχθεί από τις ανώτερες αρχές είναι ότι σίγουρα δε μιλάμε για αυτοτραυματισμό, ούτε για αυτοάμυνα, ούτε καν για αυτοδικία. Όσα άρθρα κι αν διαβάσω, όσα βίντεο κι αν παρακολουθήσω το πρώτο πράγμα που νιώθω είναι ένας κόμπος στο στομάχι και μετά με κατακλύζουν διάφορα συναισθήματα. Οργή, θλίψη, θυμός, αγανάκτηση, απογοήτευση κι ο κόμπος ανεβαίνει, φτάνει στο λαιμό μου και γίνεται ερωτηματικό. Ένα τεράστιο “γιατί;” . Πώς έφτασαν τα γεγονότα ως εκεί; Πώς φτάσαμε στο θρήνο;
Το βίντεο που κυκλοφορεί με τις επίμαχες σκηνές είναι η απόλυτη σύγχυση, κυριολεκτικά ένα χάος. Μα το μόνο που μπορεί να διακρίνει σίγουρα ακόμα και ένα μικρό παιδί είναι πως μιλάμε για έναν άνθρωπο ο οποίος είτε βρισκόταν υπό την επήρεια ουσιών, είτε αλκοόλ, σίγουρα όμως δε μιλάμε για έναν άνθρωπο νηφάλιο και με επίγνωση των πράξεων του.
Δε θα αναφερθώ στο το τι άνθρωπος ήταν ο Ζακ, ούτε για τις “ιδιαιτερότητες” του. Εξάλλου όλα αυτά είναι λόγια που ανακυκλώνονται μέσω ΜΜΕ και social media και όλοι μας γνωρίζουμε πως η αναμάσηση σχεδόν πάντα καταλήγει σε ασάφεια. Δε νομίζω πως αφορά κανέναν αν ήταν ομοφυλόφιλος, οροθετικός, ακτιβιστής ή οτιδήποτε άλλο. Δυστυχώς όμως ζούμε σε μια κοινωνία η οποία αρέσκεται στις ταμπέλες, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ταμπέλες οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι κατακριτέες για τη μεσαιωνική αυτή κοινωνία. Άλλωστε αυτό πουλάει, αυτό θα δει η κυρά Μαρίκα στην επαρχία και θα κάνει το σταυρό της λες και είδε φάντασμα, αυτό θα δει ο συντηρητικός πατέρας και θα ευχηθεί να μην τους βρει τέτοιο κακό. Όχι, δεν αναφέρομαι στο θάνατο, αλλά στην “ιδιαιτερότητα”, τη διαφορετικότητα που δε θα μάθουμε ποτέ να την αποδεχόμαστε και θα την αντιμετωπίζουμε με παρωπίδες, κλειστά μάτια και κυρίως μυαλά.
Αυτό λοιπόν που με εξόργισε ήταν ότι σε ένα απ’ όλα τα βίντεο που κάνουν το γύρο του διαδικτύου δίπλα απ’ τον όλο χαμό βλέπεις ανθρώπους να πίνουν ανενόχλητοι τον καφέ τους σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Και αναρωτιέμαι, λοιπόν, κι εγώ με τη σειρά μου. Τόσο συνηθισμένοι είμαστε σαν λαός σε τέτοιες καταστάσεις ή τόσο αναίσθητοι; Τίποτα απ’ τα δύο. Μάλλον αδιάφοροι και φοβισμένοι. Έχουμε υιοθετήσει το στυλ του “πού να μπλέκεις τώρα;”. Αυτό πίστευες, λοιπόν, αγαπητέ θαμώνα που δεν άφησες λεπτό το καλαμάκι του φρέντο σου και παρέμεινες ατάραχος να παρακολουθεις τα γεγονότα να εξελίσσονται μπροστά στα μάτια σου; Ότι θα έμπλεκες; Ότι ίσως να έσωζες μια ανθρώπινη ζωή σου πέρασε άραγε απ’ το στενό σου μυαλουδάκι; Μάλλον όχι. Πώς κοιμάσαι άραγε τα βράδια ξέροντας πως άφησες έναν άνθρωπο να πεθάνει δίπλα σου; Εγώ στη θέση σου δε θα κοιμόμουν καν από τις τύψεις. Εδώ μιλάμε για κοινωνική αδιαφορία και για κανονικοποίηση της απόλυτης βαρβαρότητας. Αυτοί δηλαδή οι “αδιάφοροι” δεν θεωρούνται συνένοχοι στο έγκλημα;
Και περνάμε στη συνέχεια του επίμαχου βίντεο όπου βλέπουμε γύρω στους 8 αστυνομικούς να ποδοπατούν, να χτυπούν και τέλος να περνούν χειροπέδες στον αιμόφυρτο και αναίσθητο Ζακ. Αστυνομία, όργανα της τάξης. Πού είναι η τάξη σας ρε; Για ποια τάξη μιλάμε; Παιδάκια που τους φόρεσαν μια στολή, τους έδωσαν ένα όπλο και έχουν την εντύπωση πως κάποιοι είναι, πως έχουν την απόλυτη εξουσία στα χέρια τους.
Μεγάλωσα στο κέντρο της Αθήνας, σε μια εποχή που τα Εξάρχεια ήταν άβατο και η περιοχή που κάθε μάνα παρακαλούσε το παιδί της να μην περάσει ούτε με το λεωφορείο της γραμμής. Δυστυχώς ή ευτυχώς εγώ τότε δεν την άκουσα τη μάνα μου και τα είδα δια ζώσης και τα ναρκωτικά και τις μολότοφ και τις επιθέσεις και τις συλλήψεις. Και ξέρεις τι κατάλαβα; Ότι ένας αστυνομικός δείχνει την πυγμή του μόνο εκεί που ξέρει ότι τον παίρνει, σε ανθρώπους ανήμπορους να επιτεθούν ή να προβάλλουν άμυνα. Πότε ήταν εκεί ένας αστυνομικός όταν πραγματικά υπήρχε ανάγκη; Θα σου πω εγώ. Ποτέ! Κι αν ήταν σίγουρα θα ασκούσε βία και σίγουρα πολλή παραπάνω απ’ την απαραίτητη ούτως ώστε να εξομαλύνει καταστάσεις.
Βγήκε λοιπόν στα κανάλια ο γενικός γραμματέας των Ειδικών Φρουρών και είπε πως η αστυνομία έκανε πολύ καλά τη δουλειά της, ότι αυτή είναι η τακτική τους και σε όποιον αρέσει. Ε, όχι, λοιπόν, δε μας αρέσει. Αυτό θεωρείται εκπαίδευση; Είχαν αυτοί οι αστυνομικοί εκπαίδευση και ψυχραιμία για να ακινητοποιήσουν κάποιον φερόμενο ως εγκληματία χωρίς να τον δέρνουν ανηλεώς; Δε νομίζω. Αν, λοιπόν, η Ελληνική αστυνομία θεωρεί αυτό ως “καλή δουλειά” ας φροντίσει οι επόμενες προσλήψεις της να είναι πληρωμένοι δολοφόνοι. Μην κουράζονται με εξετάσεις και εκπαιδεύσεις.
Για ποιο λόγο εσύ που θες να ονομάζεσαι όργανο της τάξης έχεις αυτή την αποτρόπαια συμπεριφορά; Για ποιο λόγο φέρεσαι σε έναν δαρμένο και ήδη ακινητοποιημένο άνθρωπο με τόση βαρβαρότητα; Ήταν τόσο επικίνδυνος; Ήσουν σε νόμιμη άμυνα; Η απάντηση σε όλο αυτά τα ερωτήματα προφανώς και είναι ένα μεγάλο και ηχηρό όχι. Αλλά, βέβαια όπως γίνεται πάντα κανείς σας δε θα κατηγορηθεί. Αθάνατο ελληνικό δημόσιο. Μην αναρωτιέσαι λοιπόν γιατί σου πετάνε μολότοφ με τόσο μίσος και οργή και συνήθως άνευ λόγου. Πάντα θα υπάρχει λόγος γιατί πάντα θα υπάρχουν προηγούμενα γεγονότα που θα έχουν φέρει το λαό εναντίον σου. Κι αν με ρωτάς, θα σου πω πως με μεγάλη μου χαρά θα έπιανα στα χέρια μου την πρώτη μολότοφ που θα βρισκόταν στο διάβα μου για να στην πετάξω. Με μεγάλη μου ευχαρίστηση θα ασκούσα πάνω σου όση βία και όση βαρβαρότητα άσκησες κι εσύ επάνω στο Ζακ. Μη ρωτάς γιατί. Γιατί απλά δεν ήταν η πρώτη φορά που προσπάθησες να δείξεις τη δήθεν εξουσία και το δήθεν αντριλίκι σου.
Ίσως, να κατηγορηθώ γι’ αυτό το άρθρο. Ίσως όμως και κάποιοι να καταλάβουν πόση σημασία έχει η ανθρώπινη ζωή, πόσο σεβασμό πρέπει να δείχνουμε στο συνάνθρωπό μας, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, σεξουαλικότητας κι εμφάνισης. Ίσως κάποια μυαλά και κάποια μάτια να ανοίξουν. Ίσως, εύχομαι, κάποια μέρα να μπορώ να μην ντρέπομαι για την κοινωνία στην οποία μεγαλώνω το παιδί μου.